Sosyal olarak yarattığı utanma duygusuna rağmen bit bulaşması kişisel hijyenle ilgili değildir. Bitler kirli veya temiz saçı tercih etmez, sadece çoğalabilecekleri bir saç derisine yerleşmek isterler. Her gün saçı yıkamanın veya bit şampuanı kullanmanın bitlere karşı önleyici etkisi yoktur. Bitler hastalık bulaştırmazlar…
Çocuğu olup da bit problemi yaşamamış aile herhalde yoktur. Baş biti problemi sadece ülkemizde değil gelişmiş ülkelerin de yaşadığı ve yok etmek için uğraştığı yaygın bir problemdir. Her yıl okul çocuklarında %50 oranında görülmektedir. Hijyen, sosyo-kültürel seviye, gelir düzeyine bakılmaksızın tüm çocuklar risk altındadır. Bit sorunu yüzyıllardır uğraşılan ve bitmeyen bir sorundur. Eski Mısır mezarlarında bile bit bulgularına rastlanmıştır. Galiba insan olarak toplumda var olduğumuz sürece de herzaman çevremizde olacaktır. 1627-1700 yıllarında yaşamış olan Belçika asıllı Flemish ressam Jan Siberechts bit probleminin Avrupa’da ne kadar yaygın bir sorun olduğunu resimlerine taşımıştır.
Bit problemi 1960 sonrası dünyada hızla artmıştır. Yılda 100 milyon vaka tesbit edilmektedir. Son yıllarda ilaçlara direnç gözlemlenmektedir. Bu nedenle başedilmesi zorlaşmaktadır. Sosyal olarak yarattığı utanma duygusuna rağmen bit bulaşması kişisel hijyenle ilgili değildir. Bitler kirli veya temiz saçı tercih etmez, sadece çoğalabilecekleri bir saç derisine yerleşmek isterler. Her gün saçı yıkamanın veya bit şampuanı kullanmanın bitlere karşı önleyici etkisi yoktur. Bitler hastalık bulaştırmazlar.. Saç biti (pediculus humanus capitis) başın saçlı derisinde kanı emerek yaşayan kanatsız bir böcektir.
Bit 6 ince ayağa sahiptir. Her bir bit, ortalama bir susam tanesi büyüklüğündedir. Bit daha çok ense, kulak arkası ve başın ön bölümü (temporal bölge) olmak üzere saça yerleşir. Kan emerek beslenir. Çocukta kaşıntı uyarıcı bir işarettir. Bu arada çocuğun yakın temasta olduğu kişiler, anne ve baba bit
için güzel bir hedeftir. Baş bitlenmesi genellikle kız çocukları olmak üzere tüm okul çağındaki çocukları etkilemektedir. Olgunlaşmış bir bit, saçtan saça yakın temasta bir dakika içinde veya bitlenmiş elbise, tarak veya yastıkla geçebilmektedir. Ense bölgesindeki kaşınma baş bitlenmesi için uyarıcı olmalıdır.
Çıplak gözle muayenede çoğu kez “sirke” denilen bit yumurtalarını görmek mümkündür. Bu yumurtalar zaman içinde “larva”, sonra da erişkin bit haline gelirler. Döllenmiş olgun dişi bit sirke dediğimiz yumurtasını baş derisine yakın bir yere bırakır. 7-10 gün sonra boyutu 1-1.5 mm olan genç bit oluşur. Genç bit 8-10 gün sonra olgun hale gelir. Olgun bit 3-4 hafta yaşar ve yaşamı boyunca dişi bit günde 5-6 yumurta bırakır. Kısaca yaşam döngüsünde her dişi bit toplam 100-250 yumurta bırakır. Bu yaşam döngüsünden anlayacağımız üzere bit çok hızla üreyerek yayılabilmekte ve yokedilmesi zorlaşmaktadır…. Bit insana tutunmadan yaşayamaz.
Bu yaşam döngüsünden anlayacağımız üzere bit çok hızla üreyerek yayılabilmekte ve yokedilmesi zorlaşmaktadır….
Donorden uzakta en fazla 24 saat yaşayabilir. Bit, köpek veya kedi gibi tüylü hayvanlara geçmez. İnsandan insana yakın temasla geçer. Bu nedenle okul çocukları çok uygun bir ortam oluştururlar. Ayrıca şapka, saç fırçası, yastık ve oyuncaklarda uygun geçişi sağlarlar. Bu nedenle kullanılan malzemelerin, sıcak suyla yıkanması veya sterilize edilmesi gerekir. Tanı koyarken kuru saçı kontrol etmek daha kolaydır. Saç tutam tutam ayrılıp kontrol edilir.
Bitler ve sirkeler çoğunlukla kulak arkaları, ense gibi saç köklerine yerleşirler. Kepek ve seboreik dermatit kafa derisindeki irritasyon, bitlenme ile karıştırılabilir. Fakat kafada görülen bit tanıda esastır. Çocuklarda korunma amacı ile Lavanta veya Çay Ağacı uçucu yağlarının kullanılması önerilebilir. Bit şampuanları veya losyonları korunma için kullanılmamalıdır. Koruyucu olarak etki etmedikleri gibi direnç gelişimine yol açarlar.
Bit Tedavisi -Temizleme
Islak tarama: Islak tarama baş biti ile baş etmek ve dirence karşı gelmek için ilaç kullanılmadan uygulanan geleneksel bir yöntemdir.
Bit kontrolü ve bitten arınmada sık dişli özel taraklar gerekmektedir. Saç şampuan ile yıkandıktan sonra saç kremi kullanılır. Saç nemli iken ince ve sık bir tarakla 30 dakika civarı tutam tutam ayrılarak taranır. Eğer tarama sonucu bite rastlanır ise, bu uygulama haftada 2 kez olmak üzere 2 hafta boyunca uygulanır. Bu şekilde sirkelerin büyüyüp üremesi ve yayılması engellenir.
Bit Nasıl Temizlenir
TAVSİYELER • Eğer bir saç biti vakası var ise bu kişi ile bir hafta öncesine kadar yakın bağlantıda olan herkes, ıslak saçın taranması ile kontrol edilmeli ve gerekirse tedavi edilmelidir.
• Sadece bit bulunanlara ilaç uygulaması yapılmalıdır.
• Eczacınızın bit tedavisi için önerdiği şampuan veya saç losyonu doğru şekilde uygulanmalıdır.
• Saç biti ürünlerinin, kalıcı önleyici tedbir etkisi yoktur ve gereksiz kullanımları bit ilaçlarına karşı direnç gelişimine neden olur.
• Doğru uygulanan ilk tedaviden yaklaşık 2 hafta sonra bit probleminden kurtulunur.
• Saç biti olan çocukların okula gitmemeleri için engel yoktur.
• Tedavide uygulanabilecek doğal yöntem: Bitkisel yağ karışımını eczacınıza danışarak hazırlayabilirsiniz; Badem yağı , Zeytinyağı veya Argan yağı içine aşağıdaki uçucu yağları toplamda %1-3 oranında karıştırıp saçta en az 1 saat en çok 8 saat bekletip yıkayabilirsiniz. Bu şekilde bitlerin boğularak yok edilmesini doğal olarak sağlayabilirisiniz.
Biberiye + Lavanta + Çay Ağacı + Ökaliptus + Nane
Bit şampuanları: Eczacınızın önereceği bit şampuanı ile kuru saç şampuanlanır ve 10 dakika bekletilir. Saç iyice köpürtülüp bol su ile iyice durulanır.
• Havlu ile biraz kurutulduktan sonra ölü bit ve yumurtaların temizlenmesi için sık dişli bir tarakla en az 30 dakika taranır. • Tedavi tavsiyeye göre 7 gün ara ile tekrarlanabilir.
Bit Losyonları: Kuru saça kullanılır. • Losyon sürüldükten sonra 8-14 saat sonra saç yıkanır. • Gece uygulaması tercih edilir. • Uygulama sonrası saç yıkanır. Ölü bit ve yumurtaların temizlenmesi sık dişli bir tarakla yapılır
Önemli Hatırlatma: Yumurtadaki bitler 7 ila 10 günde çıkarlar dolayısıyla 7-10 gün içinde bu yöntemleri tekrarlamak ve düzenli olarak tarama işlemini yapmak tedaviyi başarıya ulaştırır.
ECZACINIZA DANIŞINIZ
Ecz. Sevil Ağalar Altınel