Günümüzde pek çok kişinin sıkıntısını duyduğu baş ağrısı türlerinden biri de migren. Gelin migrenle ilgili bilgilerimizi tazeleyelim.
Migren bulantı, kusma ve görme sorunları gibi diğer belirtilerin eşlik ettiği, genellikle başın tek tarafında yer alan ancak çift taraflı da olabilen şiddetli baş ağrısıdır. Ağrı iki saat ile 72 saat arasında sürer. Migren atakları bazı kişilerde haftada bir gelirken bazılarında ise yılda birden daha az olabilir. Her iki cinste de görülür ancak kadınlarda daha sıktır. Migren şiddetli baş ağrısına ve yaşam kalitesinde düşmeye neden olur. Bununla birlikte, genellikle hayatı tehdit eden ve hastanın yaşam süresini kısaltan ciddi bir tıbbi risk oluşturmaz.
Hangi yaşlarda görülür? Migren her yaşta görülebilir. Fakat çoğunlukla 20’li yaşlarda başlar. Çocuklar da migren hastası olabilir ki bu durumda verilen ilaçlara ve ilaç dozuna çok dikkat etmek gerekir.
Migrenin sık görülen belirtileri nelerdir? Migren atakları kişiden kişiye değişir ve aynı kişide farklı dönemlerde farklı özellikler gösterebilir. Klasik migren atağında baş ağrısından önce bir aura (haberci) dönemi gelir. Aura döneminde görsel, işitsel ya da koku ile ilgili çeşitli duyu bozuklukları oluşur.
En sık görülen belirti parlak noktalar ve kırık çizgilerin görüldüğünün ifade edilmesidir. • Hafiften başlayarak çok şiddetli, zonklayıcı, karaktere dönüşen baş ve boyun ağrıları yaşanır. • Ağrı genelde (ama her zaman değil) başın bir tarafında olur ve en az birkaç saat devam eder. Ağrı geçtikten sonra migren hastası kendini genellikle yorgun ve bitkin hisseder. Bazen de bir mutluluk duygusu taşıyabilir. • Ağrının sıklığı kişiye ve migreni başlatan etkenlerin varlığına göre değişkenlik gösterir. Genellikle basit migrenler klasik migrenlere göre daha sık yaşanır. Migrenin sıklığı çoğunlukla yaş ilerledikçe azalır.
Migren kalıtsal mıdır? Migrenin kalıtsal özellikleri de vardır. Pek çok migren hastasının ailesinde başka bir migren hastası daha bulunur. Migren hastalarının annelerinin ve babalarının yüzde 50-60’ının migren hastası olduğunu bildiren çalışmalar vardır.
Migren psikolojik midir? Daha önceleri migrenin belli bir psikolojik profile sahip insanlarda ortaya çıktığı düşünülürdü. Ancak son 15 yıldır yapılan araştırmalar migren hastalarının psikolojik profillerinin normal olduğunu göstermiştir.
Birçok hasta migren tanısı konduğu andan itibaren yaşam boyu bu sıkıntıyı çekeceğini zanneder. Düzenli ilaç tedavisi ile migren artık tedavi edilebilmektedir.
Ağrıya dayanma stratejileri nelerdir? Migren hastası olan bir kişi migren hakkında mümkün olduğunca her şeyi öğrenmelidir. Bilgiyi artırmak korkuyu azaltır, ağrının denetimini kolaylaştırır. Kişi kendi migrenini tanımalıdır. Migren öncesi ve sırasında yaşadıklarınızı not edip bunları değerlendiren doktorunuzla paylaşın. Sizin için en iyi etki veren yöntemi bulduğunuz zaman onu uygulamaya devam edin. Ailenizi ve arkadaşlarınızı duyarlı olduğunuz yemekler konusunda bilgilendirin. Migren sırasında size nasıl davranılmasını istediğiniz konusunda açık olun. Acı ve rahatsızlık konusunda dürüst olun. Migreniniz sizde duygusal değişikliklere yol açıyorsa (migren öncesi ve sonrası depresyon), iyi bir zamanda etrafınızdakilere durumunuzu anlatın.
Gerçekte neyi istiyorsanız onu belirtin. Yalnız olmak veya birinin yardımını istiyorsanız bunu dürüst bir şekilde ifade edin. Evinizin veya iş yerinizin ışıklarını (fluoresan ışığının migreni başlatıcı etkisi vardır) migreni tetikleyecek şekilde olmamasına dikkat edin. Migrenle araba tutması arasında ilişki var mıdır? Pek çok migren hastası çocukken ve şu anda araba tutmasından bahsederler. Migren hastalarını daha kolay araba tutabilir. Migrenin geçmeyeceği, hayat boyu süreceği doğru mudur? Kesinlikle yanlıştır. Birçok hasta migren tanısı konduğu andan itibaren yaşam boyu migren çekeceğini zanneder. Düzenli ilaç tedavisi ile migren artık tedavi edilebilmektedir. Migren tehlikeli midir? Her baş ağrısı migren değildir. Bazı baş ağrıları önemli bir hastalığın işareti olabilir. Migren ciddi bir rahatsızlık hissi ve yaşam kalitesinde düşmeye neden olmakla birlikte ciddi bir tıbbi risk oluşturmaz. Ancak baş ağrınıza migren diyebilmek için doktorunuzdan teşhis almanız gerekir.
Birçok hasta migren tanısı konduğu andan itibaren yaşam boyu bu sıkıntıyı çekeceğini zanneder. Düzenli ilaç tedavisi ile migren artık tedavi edilebilmektedir.
Migren krizini önlemek ve hafifletmek için;
Ağrı başladıktan sonra yapılacak en iyi şey karanlık ve sessiz bir odada uyumak olabilir.
Bazıları için fonda hafif bir müzik veya gürültüsüz bir TV kanalının olması daha rahatlatıcı olabilir.
Soğuk hava ve duş iyi gelebilir.
Birkaç dakika sıcak, sonra soğuk, sonra tekrar sıcak suyla duş alın.
Egzersiz faydalıdır.
Boyun arkasına sıcak kompres yapmak işe yarar.
Saf oksijen almak etkilidir.
Baş ve boyun masajı rahatlatır.
Ayaklar sıcak suya sokulabilir.
Başın bir tarafına sıcak, diğer tarafına buz kompresi yapılabilir.
Migrenle ilgili daha fazla bilgi almak isteyenler ağrı bilimi konusunda uluslararası uzman Prof. Dr. Serdar Erdine’nin yazdığı “Ağrının Kitabı”na başvurabilirler.
Derleyen: Ecz. Asuman Çakıroğlu